De Smeltende IJsschots
Actieve, fysieke samenwerkingsoefening
Hoe
Deze oefening kun je puur voor het plezier doen, maar ook als serieuze samenwerkingsoefening.
Introductie
Als hun ouders weg zijn om voedsel te zoeken, krijgt een groep baby-pinguïns te maken met een groot probleem: de ijsschots waarop zij leven wordt steeds kleiner. Inmiddels is de schots helemaal uit elkaar gevallen en de pinguïns zijn verdeeld geraakt over losse schotsen. Maar er gloort hoop: er is een onbepinguïnde schots gevonden in een koelere zone. Als de pinguïns hun schotsen weten ‘aan te meren’ bij die nieuwe schots, vriezen deze weer aan elkaar vast en kunnen ze beschutting zoeken bij elkaar. Zwemmen is geen optie: ze zullen onderkoeld raken en het niet overleven.
Uitgangssituatie
Alle teamleden zijn verdeeld over losse tegels (of matjes, of A-4's) die makkelijk verplaatsbaar zijn. De tegels liggen verspreid door de ruimte, op verschillende afstanden van elkaar. Op elke tegel staat één persoon. In het midden bevindt zich één lege tegel.
Opdracht deelnemers
Het team moet zo snel mogelijk, doch uiterlijk binnen bijv. 10 minuten, met zijn allen in het midden geraken zonder dat de teamleden daarbij –op welke wijze dan ook- de grond aanraken. Uitgangspunt is dat ze- eenmaal in het midden- op zo weinig mogelijk tegels komen te staan. De tegels dienen aaneengesloten te liggen en/of elkaar een heel klein beetje te overlappen.
De regels - Safety First
- De middelste tegel mag niet verplaatst worden.
- Tegels mogen niet gegooid worden, wel verplaatst.
- Als het team in het midden is geraakt, is het zaak om op zo weinig mogelijk tegels te komen staan.
- Tegels die je niet gebruikt om op te staan, mogen de grond niet raken.
- Als iemand de ondergrond raakt, is iedereen ‘af’: de tegels worden teruggelegd in de uitgangspositie en de opdracht begint van voren af aan. De scheidsrechter bepaalt wanneer dit het geval is.
- Gebruik van objecten in de omgeving is niet toegestaan.
Nodig
- Een lege ruimte.
- Tegels voor het aantal deelnemers +1.
- De tegels moeten niet te groot zijn (hoe groter, hoe makkelijker de opdracht) en vooral ook niet te zwaar, i.v.m. het verplaatsen.
- stopwacht/ horloge voor tijdsbewaking.
- Eventueel nemen een aantal groepsleden de rol van observator op zich.
Nabespreken
- Wat viel op in de samenwerking?
- Wat liep goed en wat niet?
- Nam er iemand de leiding en werd dit geaccepteerd?
- Werd er goed naar elkaar geluisterd of juist niet?
- Werd er naar bepaalde groepsleden wel- en naar andere niet geluisterd?
De oefening kan gekoppeld worden aan de theorie van boven- en onderstroom of aan die van de IJsberg. Bij een team dat voor een grote verandering staat, kan de link gemaakt worden met het boek “Onze IJsberg Smelt” van John Kotter en Holger Rathgeber, een fabel over pinguïns die voor een grote verandering komen te staan. Het boek kan dan bijv. ook helpen bij het ontwikkelen van een gezamenlijke taal.
Variaties
- Je kunt spelen met de tijd: bij grotere groepen is misschien meer tijd nodig en als het erg makkelijk gaat, laat je ze de oefening nog een keer doen in minder tijd
- Laat de oefening nog een keer doen waarbij ze uiteindelijk op minder tegels komen te staan, of geef zelf aan dat ze er maar X mogen gebruiken
- Maak de uitgangssituatie moeilijker door de tegels verder uit elkaar te leggen of kleinere tegels te gebruiken
Leestip
Onze IJsberg Smelt van John Kotter en Holger Rathgeber